Kamu alacağı, Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Kanun’un 1. Maddesinde şöyle tanımlanmıştır;
‘Devlete, vilayet hususi idarelerine ve belediyelere ait vergi, resim, harç, ceza tahkik ve takiplerine ait muhakeme masrafı, vergi cezası, para cezası gibi asli, gecikme zammı, faiz gibi fer'i amme alacakları ve aynı idarelerin akitten, haksız fiil ve haksız iktisaptan doğanlar dışında kalan ve amme hizmetleri tatbikatından mütevellit olan diğer alacaklardır.’
Maddenin sonuna doğru kamu alacaklarının takip masrafları hakkında bu kanun hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiştir.
Bununla birlikte ödeme süresi dolan ve ödenmeyen kamu alacaklarının tahsilini sağlamak için cebren tahsil yollarından biri uygulanabilecektir. Öte yandan devlet kurumlarını alacaklı konumuna getiren amme alacaklarının takibi ve tahsilini kolaylaştırmak amacıyla kanun bazı önlemler getirmiştir. Bu korunma önlemleri;
- Teminat hükümleri,
- İhtiyati haciz,
- İhtiyati tahakkuk,
- Amme alacaklarında rüçhan hakkı,
- Amme alacaklarını kesip ödemek mecburiyetinde olanların sorumluluğu,
- Amme alacağı ödenemeden işlem yapanların sorumluluğu,
- Tahsil edilen amme alacaklarından yapılacak reddiyatların diğer amme borçlarına
mahsubu,
- İptal davası açılması,
- İvazsız tasarrufların hükümsüzlüğü,
- Bazı tasarrufların bağışlama sayılması,
- Bazı tasarrufların hükümsüz sayılması,
- Üçüncü kişilere yüklenilen bir kısım sorumluluklar,
- Tasfiye halinde sorumluluk,
- Ortaklığın feshini isteme,
- Limited şirketlerin amme borçlarından ortaklarının sorumluluğu,
- Kanuni temsilcilerin sorumluluğu,
- Birleşme, devir, bölünme ve şekil değiştirme durumlarında sorumluluk,
- Yurtdışı çıkış tahdididir.
Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Kanun’da 9. ile 36. maddeler arasında düzenlenen amme alacaklarının korunması kurumlarından biri olan ihtiyati haciz de 13. maddede düzenlenmiştir.
- İHTİYATİ HACİZ
Kanunlarda düzenlendiği haliyle ihtiyati haciz, ileride tahakkuk edecek olan veya tahakkuk etmiş henüz vadesi geçmemiş bulunan ya da vadesi geçtiği halde ödeme emri tebliğ edilmemiş veya ödeme emri tebliğ edilmiş ancak 15 günlük itiraz süresi geçmemiş olan amme alacağını güvence altına almak için yapılan haciz türüdür. Fakat genel alacaklar için ihtiyati haciz için mahkeme kararı gerekecektir. Oysaki AATUHK’de ise herhangi bir mahkeme kararı gerekmeden yasanın 13’üncü maddesinde sayılan hallerden en az birinin varlığı durumunda idare, ihtiyati hacze karar verebilecektir.
- İHTİYATİ HACİZ HANGİ HALLERDE İSTENİR?
Bu hususlar AATUHK madde 13’de düzenlenmiştir, ihtiyati haciz için en az birinin gerçekleşmesi yeterlidir.
- Kanunun 9. maddesi gereğince Vergi Usul Kanununda düzenlenen vergi ziyaı cezası kesilmesini gerektiren haller ile 359 uncu maddesinde sayılan hallere temas eden bir amme alacağının alınması için gerekli muamelelere başlanmış olduğu takdirde vergi incelemesine yetkili memurlarca yapılan ilk hesaplara göre belirtilen miktar üzerinden tahsil dairelerince teminat istenecek hallerde,
- Borçlunun belli ikametgahı yoksa,
- Borçlu kaçmışsa veya kaçması, mallarını kaçırması ve hileli yollara sapması ihtimalleri varsa,
- Borçludan teminat gösterilmesi istendiği halde belli müddette teminat veya kefil göstermemiş yahut şahsi kefalet teklifi veya gösterdiği kefil kabul edilmemişse,
- Mal bildirimine çağrılan borçlu belli müddet içinde mal bildiriminde bulunmamış veya noksan bildirimde bulunmuşsa,
- Hüküm sadır olmuş bulunsun bulunmasın para cezasını gerektiren fiil dolayısıyla amme davası açılmış ise,
- İptali istenen muamele ve tasarrufun mevzuunu teşkil eden mallar, bu mallar elden çıkarılmışsa elden çıkaranın diğer malları hakkında uygulanmak üzere, bu kanunun 27, 29, 30 uncu maddelerinde yer alan tasarrufları hükümsüz kılma gibi yolların tatbikini icabettiren haller varsa;
ihtiyati haciz kararı, başkaca bir işleme gerek kalmaksızın herhangi bir süre şartı aranmadan alacaklı amme idaresinin mahalli en büyük memurunun kararıyla, derhal tatbik olunur.
- İhtiyati Hacizde Borçlu Tarafından Gösterilecek Teminat
İhtiyaten haczolunan mallar istenildiği zaman para veya ayın olarak verilmek ve bu hususu temin için,
- malların kıymetleri depo edilmek yahut
- tahsil dairesinin bulunduğu mahalde ikametgah sahibi bir şahıs müteselsil kefil gösterilmek şartıyla borçluya ve
- mal üçüncü şahıs yedinde haczolunmuşsa bir taahhüt senedi alınarak kendisine bırakılabilir.
Nitekim ihtiyaten haczedilen malların satış işlemi ancak ihtiyati haczin kesin hacze dönüştürülmesi ile sağlanabilecektir.
- İhtiyati hacze itiraz
Haklarında ihtiyati haciz tatbik olunanlar haczin tatbiki, gıyapta yapılan hacizlerde haczin tebliği tarihinden itibaren 15 gün içinde alacaklı tahsil dairesine ait itiraz işlerine bakan vergi mahkemesi nezdinde ihtiyati haciz sebebine itiraz edebilirler.
İtirazın şekli ve incelenmesi hususunda Vergi Usul Kanunu hükümleri tatbik olunur. Bu ihtilaflar vergi mahkemelerince diğer işlere öncelikle incelenir ve karara bağlanır. Vergi mahkemelerinin bu konuda verecekleri kararlar kesindir.
- İhtiyati haczin kaldırılması
Borçlu, kanunun 10. maddesinin 5. bendinde yazılı menkul mallar ( İlgililer veya ilgililer lehine üçüncü şahıslar tarafından gösterilen ve alacaklı amme idaresince haciz varakasına istinaden haczedilen menkul ve gayrimenkul mallar) hariç olmak üzere, mezkur maddeye göre teminat gösterdiği takdirde ihtiyati haciz, haczi koyan merci tarafından kaldırılır.
İhtiyati hacze karşı dava açılmaz fakat sonrasında hacze sebep olan tarh işlemine yönelik açılan dava sonucunda tarh işleminin kısmen veya tamamen terkinine ilişkin karar verilir ise, tarh işlemine dayalı ihtiyati haczin yine kaldırılması gerekir.
polatli escort osmangazi escort antalya escort